Anya Shaddock 

​

Anya frá Fáskruðsfirði, hefur lent í slíkum vanræðum í lífinu sínu vegan húðlits. Rasismi er daglegt brauð fyrir hana. Hér kemur viðtal við hana. 

 

1. Geturðu sagt okkur frá uppruna þínum og fjölskyldu? 

Ég kem frá Ameríku, pabbi minn er amerískur og ég er fædd í Ameríku en ég ólst upp á Fáskrúðsfirði, þaðan kemur móðir mín sem er íslensk.

​​​

2. Hvernig finnst þér samfélagið taka þér? 

Það er bara misjafnt, Mér finnst nútímasamfélagið taka fólki öðruvísi fólki betur núna, hvort sem húðlit, kynhneigð og allt svoleiðis er að ræða. Aðallega eldra fólkið á svolítið erfitt með það að ég sé dökk að hörund. 

​

3. Hefurðu fundið fyrir rasisma?

Já, það er daglegt brauð fyrir mig. Rasisminn kemur aðallega fyrir í vinnunni, sérstaklega frá eldra fólkinu en stundum jafnvel frá krökkum á okkar  aldri en það er misjafnt. Ég hef lent í því að fólk byrji strax að tala á ensku við mig en þegar ég segi við þau ,,viltu tala á íslensku við mig, ég er íslensk, ég er jafn íslensk og þú’’ þá kannski halda þau áfram að tala á ensk, eins og þau haldi að ég sé að ljúga að þeim eða eitthvað svoleiðis. Ég hef lent í því að segja þetta við einn karl sem byrjað að tala á ensku við mig „ viltu vinsamlega tala við mig á íslensku, ég er íslensk“ hann hló bara og fór á næsta kassa þar sem hvít manneskja var. Ég hef lent í því að það voru margir á kaffihúsinu sem ég vinn á og krakkar á okkar aldri byrjuðu að stafa nafnið sitt vegna þess að ég bað þá um að endurtaka það sem þau sögðu, vegna þess að það var mikið að gera í vinnunni og ég heyrði ekki almennilega í þeim. Það nýjasta var að það kom eitthvað gamalt fólk í vinnuna mína að taka pöntun, það er með grímu og ég var með grímu, þau töluðu ógeðslega lágt og þannig ég heyrði ekki í þeim, þannig ég sagði þeim „afsakið viltu segja þetta aftur“ þau tóku af sér grímuna og töluðu ógeðslega hægt svo ég sjái hvað þau eru að segja, eins og ég skilji þau bara ekki. 

Ég hlusta mjög lítið á svarta tónlistarmenn og lenti í því að hvít manneskja sagði við mig að hún væri svartari en ég vegna þess að sú manneskja hlustaði fleiri svarta tónlistarmenn.

​

4. Finnst þér “n….” orðið vera móðgandi?

Mér finnst að n... orðið er mjög móðgandi,  ég hef verið kölluð þessu orði.

 

5. Hvernig var skólaganga?

Mér fannst hún erfið þar sem ég ólst upp á Austurlandi. Mér fannst engin skilja mig, krökkum fannst fyndið stundum að kalla mig n.. orðið, ég varð reið og þeim fannst það ennþá fyndnara. Ég átti erfitt í grunnskólanum þar sem ég var öðruvísi en aðrir, ég var að ganga í gegnum persónuleg vandamál og ég lenti í einelti. Af því að ég var öðruvísi þá var ég alltaf að reyna að vera eins og allir aðrir til að passa inn í hópin, en það gekk ekki upp þannig í endanum gafst ég bara upp og var bara alltaf ein í herberginu að spila á píanó, teiknaði eða söng. Þannig mér fannst ég  í rauninni ekki eiga neina vini, mér fannst ég ekki geta treyst neinum til þess að vera vinur minn.

 

6. Var fólk að spyrja um uppruna?

Var og er, það er oft spurt mig um uppruna. Þá er ég að meina að fólkið er að stoppa mig og spyr mig: 

 „ertu frá Mexico, ertu latína“

 „Nei, ég er frá Ameríku“, 

„en hvaðan kemur þú í alvörunni?“

„ég er búin að segja það“.

 

7.Vissu nánir ættingjar þínir í hverju þú lentir?

Ekki alltaf, á endanum sagði ég þeim. Þau sögðu að það er ekki í lagi og að ég ætti að segja þeim meira og oftar frá því.

 

8. Finnst þér viðbrögð annarra við kynþætti þínum hafa áhrif á sjálfsmynd þína? 

Já, það er missjafnt. Af hverju ætti fólk að hafa viðbrögð ef við erum öll eins. Afhverju ætti það að skipta fólk máli að ég er með aðeins öðruvísi húðlit. Það að ég er aðeins dekkri en þú þýðir ekki að ég sé ekki mennskja.

​

9. Hvernig er lífið núna?

Miklu betra, ég er algjörlega búin að finna minn stað og ég er ekki jafn týnd og ég var. Hvort sem ég lendi í einhverju slæmu þá er ég með gott fólk sem styður mig.

​

10.  Finnur þú fyrir breytingum á umburðarlyndi (meðvitað) fólks gegn rasisma eftir Black Lives Matter hreyfinguna? 

Já, ég finn alveg fyrir umburðarlyndi, en hins vegar kemur upp fólk líka sem er svolítið á móti þessu Black Lives Matter, það muna alltaf vera einhverjir sem verða á móti þessu. 

​

11.  Hvað myndir þú segja við fólk sem eru að lenda í fordómum (vegna húlitar)?( Gæti hjálpað öðrum í sömu sporum….)

Ég myndi segja „ekki leyfa öðrum að stjórna þér“ vegna þess að þú ert með einhverja manneskju sem þekkir þig og veit það að þú sért frábær eins og þú ert, það skiptir ekki máli hvað þeim finnst en hvernig þú uppbyggir sjálfan þig og það að ekki leyfa öðru að brjóta þig niður skiptir miklu máli.

Mig langar að hjálpað fólki sem lenda í sömu sporum með að segja mína reynslu og gefa fólki jákvæð orð til þess að hugsa um.