Rasismi á Íslandi

Hægt er að segja gríðarlega margt um rasisma en mikilvægasta spurningin er hvort rasismi sé á Íslandi?

Við getum spurt okkur sjálf hvort við teljum okkur vera rasistar og hvort það sé rasismi á Íslandi. Oft áttum við ekki á því að það er rasismi á Íslandi, en í flestum tilfellum er hann ekki opinber. Samkvæmt Hagstofu Íslands búa um 15,2% innflytjendur á Íslandi. Þetta hlutfall er mjög stórt og augljóst er að við gætum auðveldlega fundið innflytjenda sem hefur orðið fyrir rasisma á Íslandi (Hagstofa Íslands, 2020). Kynþáttarfordómar á Íslandi og í öðrum löndum eru meira áberandi í stærri borgum en í minni borgum þar sem allir þekkjast og bera virðingu hver fyrir öðrum (Ragnhildur Þrastardóttir, 2020).

Mikill rasismi er beitur gagnvart svörtu fólk á Íslandi, en minna gagnvart hvítum innflytjendum. Stór hluti Íslendinga vilja ekki tala um rasisma og ofbeldi á Íslandi og sjá ekki vandamálin í samfélaginu. Við sjáum oft ekki með berum augum mál sem tengist ekki umhverfinu okkar, einstaklingur sem hefur ekki svarta manneskju eða innflytjanda í nærumhverfi sínu sér ekkert vandamálin í samfélaginu, vegna þess að þetta tengist honum ekki. Margir á Íslandi og í öðrum löndum lenda reglulega í því að verða fyrir fordómum eins og á vinnusvæðum vegna uppruna, trú, húðlit o.fl. Þegar manneskjan verður reglulega fyrir fordómum er talað um “hversdagsrasisma” (Guðrún Pétursdóttir, 2001).

Pepe Mamadou Faye fluttti til Íslands frá Senegal 11 ára gamall. Á Íslandi byrjað hann í Austurbæjarskóla þar sem öll börnin tóku mjög vel á móti honum og leið honum vel í nýjum heimkynnum. Hins vegar versnuðu aðstæður þegar hann vildi byrja að spila fótbolta hjá Val. Fótboltaþjálfarinn var fordómafullur og vildi ekki dökkan strák í liðið sitt. Eftir þetta atvik spilaði hann með Víking. Hann varð oft fyrir aðkasti af hálfu áhorfenda og foreldra sem kölluðu hann n-orðinu. Pepe sagði í einu viðtali að hann myndi vilja flytja úr landinu, en fjölskyldan hans var búin að skjóta niður rótum á Íslandi svo það hefði verið mjög erfitt fyrir hann að flytja (Mannlíf.is, 2019).

Sanna Magdalena Mörtudóttir fæddist á Íslandi, móðir hennar er íslensk en pabbi hennar er frá Tansaníu. Þegar hún var nokkurra vikna gömul flutti hún með mömmu sinni til Englands þar sem hún bjó þar til hún var sjö ára gömul, þá fluttu þær til Íslands og hún lærði íslensku mjög fljótt. Sanna hafði lent í atviki í skólanum þar sem bekkjarsystkin hennar bað hana að rétta sér húðlitaðan lit. Hún vissi ekki hvaða litur það væri, en hún áttaði sig ekki á því að ferskjulitur væri skilgreindur sem húðlitaður hjá hvítu fólki. Sanna sagði að hún hefði verið mjög heppin að verða ekki fyrir mjög grófum rasisma. Sanna hefur oft verið spurð hvort “Sanna” sé afrískt nafn og af hvaða uppruna hún sé, en fyrir utan ómeðvitaðan rasisma hafi verið tekið vel á móti henni (Mannlíf.is, 2019).

Mannlíf.is. (2019, 27. september). Kynþáttafordómar eru að aukast. Vísir. Sótt þann 6. mars 2021 af https://www.visir.is/paper/mannlif/Mannlif_35.tbl%202019.pdf

Hagstofa Íslands. (2020, 16. september). Innflytjendur. Sótt þann 1. mars 2021 af https://www.hagstofa.is/utgafur/frettasafn/mannfjoldi/mannfjoldi-eftir-bakgrunni-2020/

Ragnhildur Þrastardóttir. (2020, 3. júní). Rasismi „okkar vandamál til að leysa“. Sótt þann 2. mars 2021 https://www.mbl.is/frettir/innlent/2020/06/03/rasismi_okkar_vandamal_til_ad_leysa/

Guðrún Pétursdóttir. (2001, 8. júli). Kynþáttafordómar, fjölmiðlar og tjáningarfrelsi. Sótt þann 1. mars 2021 af http://www.ici.is/greinar/kynthattafordomar-fjolmidlar-og-tjaningarfrelsi?fbclid=IwAR1bsjfYDQnJzwbZhih_O454N1RC-eQV4snCDHGFGOZ18sr30pJWKH_RcV4